โรคมะเร็งเป็นปัญหาสำคัญทางสาธารณสุขของทุกประเทศทั่วโลก และเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับหนึ่งของคนไทย อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันนวัตกรรมการรักษาโรคมะเร็งด้วยรังสีรักษามีความก้าวหน้าไปมาก หนึ่งในตัวช่วยที่น่าสนใจในการรักษาโรคมะเร็ง คือ เครื่องฉายรังสีศัลยกรรม Cyberknife

มะเร็งปอดและมะเร็งตับ เป็นมะเร็งที่พบเป็นอันดับต้นๆ ในคนไทย ทั้งเพศหญิงและเพศชาย ในส่วนของการรักษาโรคมะเร็งนั้น การฉายรังสีเป็นหนึ่งในการรักษาโรคเนื้องอกหรือมะเร็ง ร่วมกับการผ่าตัดและการให้ยาเคมีบำบัด อย่างไรก็ตาม การฉายรังสีในมะเร็งกลุ่มนี้มีความเสี่ยงสูง มีโอกาสเกิดผลข้างเคียงที่รุนแรง เนื่องจากเป็นอวัยวะที่มีการเคลื่อนที่ตลอดเวลาตามการหายใจ จึงเป็นข้อจำกัดอย่างมากในการฉายรังสี

เครื่องฉายรังสีศัลยกรรม CyberKnife เป็นเครื่องฉายรังสีที่พัฒนามาเพื่อการฉายรังสีศัลยกรรม (Radiosurgery) โดยเฉพาะ เป็นที่รู้กันว่าศัลยกรรมหมายถึงการผ่าตัด ดังนั้น รังสีศัลยกรรม คือ การใช้รังสีรักษาแทนมีดผ่าตัด โดยชื่อเต็มของเครื่องคือ CyberKnife Robotic Radiosurgery system ซึ่งดูจากชื่อจะมีคำว่า Robotic หรือหุ่นยนต์มาช่วยในการฉายรังสี

เครื่องฉายรังสี Cyberknife เป็นเครื่องฉายรังสีในลักษณะของแขนกล สามารถฉายรังสีได้หลายทิศทาง เคลื่อนที่ได้เกือบรอบตัวผู้ป่วย มีระบบอุปกรณ์ในการกำบังรังสีและกำหนดรูปร่างเพื่อปรับความเข้มของลำรังสี  ทำให้สามารถสร้างรูปร่างของลำรังสีในรูปแบบต่างๆ ได้อย่างอิสระ รวมถึงเพิ่มระบบติดตามเป้าหมายที่มีการเคลื่อนที่ตามการหายใจ อย่างเช่น ก้อนในปอด ก้อนในตับได้อย่างแม่นยำ นอกจากนั้นยังออกแบบมาเพื่อเทคนิคการฉายรังสีร่วมพิกัดหรือรังสีศัลยกรรมเป็นหลัก สามารถให้ความเข้มของรังสีได้สูง รวดเร็ว มีการกระจายของรังสีไปยังเนื้อเยื่อข้างเคียงน้อย

นอกจากจะฉายรังสีด้วยเทคนิครังสีศัลยกรรมแล้วเครื่องนี้ยังสามารถใช้เทคนิคการฉายรังสีแบบปรับความเข้มได้ด้วยเช่นกัน  ดังนั้น จึงสามารถใช้เครื่องฉายรังสี Cyberknife ในการรักษาโรคมะเร็งที่เป็นก้อนขนาดไม่เกิน 6 เซนติเมตร ที่อยู่ในตำแหน่งที่เป็นจุดสำคัญและเป็นอวัยวะที่ไวต่อรังสี เช่น เนื้องอกต่อมใต้สมอง เนื้องอกเยื่อหุ้มสมอง หรือเนื้องอกเส้นประสาทสมองต่างๆ รวมถึงมะเร็งปอด มะเร็งตับในระยะเริ่มต้นที่ไม่สามารถผ่าตัดได้ มะเร็งที่มีการกระจายมาที่สมอง หรือกรณีมีการกลับมาเป็นซ้ำของโรคมะเร็งในตำแหน่งที่เคยได้รับการฉายรังสีมาก่อน เป็นต้น

จุดเด่นของเครื่องฉายรังสี CyberKnife คือ การฉายรังสีที่สามารถติดตามการเคลื่อนไหวของก้อนเนื้องอกได้ ทำให้เกิดความแม่นยำในการฉายรังสี ซึ่งสำคัญมากทำให้เกิดประโยชน์ทั้งในมุมมองของรังสีรักษาแพทย์และมุมมองของผู้ป่วยเรียกได้ว่า เครื่องฉายรังสีศัลยกรรม Cyberknife สามารถรักษาโรคมะเร็งที่เป็นก้อนหรือรอยโรคเฉพาะจุดได้อย่างแม่นยำ ทำให้ผลการรักษาของผู้ป่วยดีขึ้น และมีผลข้างเคียงจากการรักษาลดลง

แม้ว่าปัจจุบันเทคโนโลยีทำให้การฉายรังสีได้แม่นยำขึ้น ผลข้างเคียงการรักษาน้อยลง แต่แพทย์ต้องพิจารณาความเหมาะสมของผู้ป่วยเป็นรายๆ ไป เนื่องจากอาจไม่ใช่ผู้ป่วยทุกรายที่จะเหมาะสมสำหรับการรักษานี้