รู้หรือไม่ว่า ก้อนสี่เหลี่ยมคล้ายเต้าหู้ที่อัดแน่นไปด้วยถั่ว คืออะไร? สำหรับกลุ่มคนรักสุขภาพหรือชาวมังสวิรัติคงรู้จักอาหารชนิดนี้ รวมถึงเคยรับประทาน หรืออาจรับประทานเป็นประจำ อย่างไรก็ตามเชื่อว่า มีคนจำนวนมาน้อยที่ไม่ทราบ ว่าแล้วมาทำความรู้จักอาหารโปรตีนสูงอุดมโพรไบโอติกกันที่เรียกว่า “เทมเป้” กันเถอะ

1. เทมเป้ (Tempeh) เกิดขึ้นครั้งแรกในช่วงต้นศตวรรษที่ 19 บนเกาะชวา ประเทศอินโดนีเซีย เทมเป้ทำจากการนำถั่วเหลืองไปต้มและหมักกับเชื้อราสายพันธุ์ Rhizopus Oligosporus จนเกิดเป็นเส้นใยสีขาวยึดเกาะเมล็ดถั่วเข้าด้วยกันเป็นก้อน โดยในกระบวนการหมักจะช่วยแตกกรด Phytic ในถั่วเหลือง ทำให้แป้งในเทมเป้ถูกย่อยสลายในร่างกายมนุษย์ได้ง่ายยิ่งขึ้น ในเทมเป้ 100 กรัม ให้พลังงาน 166 กิโลแคลอรี่ โดยมีสารอาหาร ได้แก่  โปรตีน 20.7 กรัม, ไขมัน 6.4 กรัม, คาร์โบไฮเดรต 6.4 กรัม, ใยอาหาร 5.7 กรัม, โซเดียม 9 มิลลิกรัม, เหล็ก 3.6 มิลลิกรัม, แคลเซียม 120 มิลลิกรัม, แมกนีเซียม 70 มิลลิกรัม, ฟอสฟอรัส 200 มิลลิกรัม

2. เทมเป้ที่วางขายทั่วไปจะมีลักษณะเป็นก้อนสี่เหลี่ยมคล้ายเต้าหู้ที่อัดแน่นไปด้วยถั่ว แต่มีเนื้อสัมผัสหนึบกว่า นอกจากนี้ยังมีเทมเป้แบบผสมถั่วและธัญพืชอื่น ๆ เทมเป้ที่วางขายตามร้านผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพมีทั้งรูปแบบกล่อง กระป๋อง เป็นผลิตภัณฑ์แช่แข็ง นอกจากนี้ สามารถเลือกทำเทมเป้รับประทานเองที่บ้านได้ โดยใช้ถั่วหมักกับกล้าเชื้อที่เป็นผงสำหรับหมักเทมเป้สำเร็จรูป หมักไว้ประมาณ 3–4 วัน ก็สามารถนำมารับประทานได้ โดยเทมเป้สามารถนำมาประกอบอาหารแทนเนื้อสัตว์ได้หลายเมนู เช่น นำมาหั่นเป็นชิ้นหมักซอสและย่างแทนเนื้อสัตว์ นำมาสับแทนเนื้อสัตว์

3. เทมเป้มีโปรตีนสูง ให้โปรตีนสูงกว่าอาหารที่ทำจากถั่วชนิดอื่น จึงเหมาะสำหรับผู้รับประทานมังสวิรัติ และผู้ที่ออกกำลังกายเพราะการรับประทานโปรตีนอย่างเพียงพอจะช่วยเสริมมวลกล้ามเนื้อที่เสียไปจากการออกกำลังกาย ทั้งยังมีกรดอะมิโนจำเป็นที่ร่างกายไม่สามารถสร้างขึ้นได้เอง นอกจากนี้ ไขมันส่วนใหญ่ในเทมเป้จะเป็นไขมันไม่อิ่มตัว ทั้งไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยวและเชิงซ้อน ซึ่งเป็นไขมันดี อันมีส่วนช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลชนิดไม่ดีและลดความเสี่ยงการเกิดโรคหัวใจและโรคหลอดเลือดสมอง ทั้งยังช่วยให้รู้สึกอิ่มท้องและยับยั้งความรู้สึกอยากอาหาร จึงเป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับผู้ควบคุมน้ำหนัก

4. เทมเป้ได้จากการหมักถั่วกับเชื้อรา จึงมีโพรไบโอติก ซึ่งเป็นจุลินทรีย์ชนิดดีที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย เช่น ช่วยเสริมสร้างการทำงานของระบบทางเดินอาหารและระบบภูมิคุ้มกันทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ และมีพรีไบโอติก ซึ่งเป็นใยอาหารชนิดหนึ่งและเป็นแหล่งอาหารที่สำคัญของโพรไบโอติก โดยเทมเป้ 85 กรัม มีใยอาหารสูงถึง 7 กรัม จึงมีส่วนช่วยให้การขับถ่ายเป็นปกติ รวมถึงอาจเหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับระบบย่อยอาหาร เช่น โรคลำไส้แปรปรวน

แม้จะอุดมด้วยโพรไบโอติกที่มีประโยชน์ แต่สำหรับผู้ที่แพ้ถั่วเหลือง เทมเป้ย่อมไม่ตอบโจทย์ ขอแนะนำทางเลือกสำหรับผู้ที่อยากเติมโพรไบโอติกให้กับร่างกาย ซึ่งก็คือ คอมบีฟ เออาร์ (Combif AR) ผลิตภัณฑ์อาหารเสริมโพรไบโอติกแบบแคปซูลที่ช่วยลดความแปรปรวนของลำไส้โดยเฉพาะ ด้วยส่วนผสมของ Bifidobacterium longum BB536 ที่มีคุณสมบัติในการกระตุ้นการทำงานของลำไส้ให้เป็นปกติ ทำให้ลำไส้สามารถดูดซึมอาหารได้ดีขึ้น ปรับสมดุลการขับถ่าย 1 กล่องมี 10 แคปซูล ใน 1 แคปซูล ประกอบด้วย จุลินทรีย์ผง Bifidobacterium longum BB536 (53%) 165 มก. และโปรตีนจากนม (23%) 72 มก. โดยรับประทานพร้อมอาหารมื้อใดก็ได้ วันละ 1-2 แคปซูล แล้วดื่มน้ำตาม 1-2 แก้ว

นอกจากโพรไบโอติกแล้ว อย่าลืมรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ครบหมวดหมู่ เน้นความหลากหลายในปริมาณที่เหมาะสม ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ห่างไกลความเครียด