พัฒนาการของเด็กปฐมวัยเป็นพื้นฐานสำคัญต่อความเจริญก้าวหน้าของประเทศ เนื่องจากเด็กทุกคนเป็นผู้ชี้อนาคตของประเทศไทย เด็กที่มีพัฒนาการสมวัย จะมีเชาวน์ปัญญาดี และเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีศักยภาพ พัฒนาการของเด็กปฐมวัยชาวไทยจะมีภาพรวมเป็นอย่างไรบ้างนั้น เรามีผลสำรวจระดับโลกมาฝาก
ประเทศไทยได้ทำการสำรวจสถานการณ์เด็กและสตรีในประเทศไทย (MICS) ซึ่งเป็นการสำรวจมาตรฐานระดับโลกอย่างต่อเนื่อง สำหรับในปี พ.ศ. 2562 เป็นการสำรวจสถานการณ์เด็กและสตรีในประเทศไทย ครั้งที่ 6 (Multiple Indicator Cluster Survey 6 : MICS6) ในประเด็นพัฒนาการเด็กปฐมวัย จัดทำการสำรวจและวิเคราะห์ข้อมูลพัฒนาการเด็ก โดยสำนักงานสถิติแห่งชาติ องค์การยูนิเซฟ (UNICEF) ประเทศไทย สำนักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ (IHPP) และกรมอนามัย
การสำรวจพัฒนาการเด็กปฐมวัยใน 4 ด้าน ได้แก่ พัฒนาด้านสติปัญญาและภาษา พัฒนาการด้านการเคลื่อนไหวและกล้ามเนื้อ พัฒนาการด้านสังคม และพัฒนาการด้านการเรียนรู้ โดยเก็บข้อมูลใน 17 จังหวัด จาก 4 ภูมิภาคทั่วประเทศ มีกลุ่มตัวอย่าง 5,787 คน (เด็กปฐมวัย คือ เด็กวัยแรกเกิด- 5 ปี เป็นช่วงเวลาของการพัฒนาที่สำคัญที่สุดในชีวิตเด็ก โดยเป็นช่วงวัยที่เด็กจะมีพัฒนาการอย่างรวดเร็วทั้งทางสมอง การใช้ภาษา ทักษะทางสังคม ทางอารมณ์ และการเคลื่อนไหว)
ผลการสำรวจ พบว่า เด็กปฐมวัยในประเทศไทยมีพัฒนาการสมวัยร้อยละ 92.3 ซึ่งถือเป็นอันดับที่ 7 จาก 80 ประเทศ ที่มีรายได้ต่ำหรือปานกลาง พบว่า มีพัฒนาการด้านสติปัญญาและภาษาต่ำที่สุดจากทั้ง 4 ด้าน ที่ร้อยละ 61 ในเด็กผู้ชาย และร้อยละ 64 ในเด็กผู้หญิง โดยเฉพาะอย่างยิ่งครอบครัวยากจนจะมีพัฒนาการ ด้านสติปัญญาและภาษาต่ำไปด้วย
ผลการวิเคราะห์ยังพบว่า การที่พ่อแม่เล่นกับลูก เช่น การหัดเรียกชื่อ นับเลขหรือวาดรูป การเล่านิทาน การอ่านหนังสือหรือดูสมุดภาพ การร้องเพลง การทำกิจกรรมร่วมกัน และการพาเด็กไปเล่นนอกบ้าน ส่งผลต่อพัฒนาการสมวัยที่มากขึ้น ร้อยละ 28 เด็กที่มีพ่อแม่ที่มีการศึกษาสูงกว่า จะมีพัฒนาการสมวัยที่มากกว่าครอบครัวที่พ่อแม่มีการศึกษาน้อยกว่าถึงร้อยละ 34 เมื่อแบ่งเศรษฐานะครอบครัวเป็นดัชนีความมั่งคั่ง 5 ระดับ พบว่าเด็กที่อาศัยในครอบครัวที่ร่ำรวยที่สุด จะมีพัฒนาการสมวัยที่มากกว่าถึง 2.92 เท่า เมื่อเทียบกับครอบครัวที่ยากจนที่สุด
จากผลการสำรวจชี้ให้เห็นว่า พัฒนาการของเด็กปฐมวัยไทยมีความเหลื่อมล้ำสูง โดยเฉพาะเด็กที่มาจากครอบครัวที่มีเศรษฐานะต่ำจะมีพัฒนาการสมวัยต่ำกว่า อย่างไรก็ตาม พ่อแม่สามารถเสริมพัฒนาการให้ดีขึ้นได้ผ่านการเล่นกับลูกให้มากขึ้น โดยเฉพาะการอ่านหนังสือ ซึ่งจะช่วยกระตุ้นสมองให้เกิดวงจรการเรียนรู้ เรียนรู้การออกเสียง เพิ่มคลังคำศัพท์ และสร้างสายสัมพันธ์ในครอบครัว
จะเห็นว่าการส่งเสริมการเล่นและการอ่านเป็นกิจกรรมที่สำคัญมาก อยากให้ลูกมีพัฒนาการสมวัยและสร้างสายสัมพันธ์ในครอบครัว พ่อแม่ต้องหมั่นชวนลูกเล่นและอ่านตั้งแต่วัยเบบี๋
