ผมร่วง ผมบาง ศีรษะล้าน นับเป็นปัญหาที่พบบ่อยมากในยุคนี้ ยิ่งเกิดก่อนวัยอันควร ยิ่งทำให้เครียดเป็นเท่าตัว ไม่แปลกที่สินค้าจำพวกผลิตภัณฑ์เสริมอาหารและวิตามินต่าง ๆ จะยกสรรพคุณช่วยรักษาอาการผมบางผมร่วงเป็นจุดขาย คำถามคือ อาหารเสริม-วิตามินสำหรับเส้นผมช่วยรักษาโรคผมบางได้จริงหรือ?

อาหารเสริมและวิตามินส่วนใหญ่ไม่ได้มีหลักฐานทางวิชาการทางคลินิกว่าสามารถช่วยทำให้ผมบางดีขึ้นได้ หรืออาจมีเพียงการทดสอบในสัตว์ทดลองเท่านั้น ไม่ได้มีหลักฐานทางประสิทธิผลและความปลอดภัยในคน ตัวอย่างเช่น วิตามินเอ  ยังไม่พบว่ามีหลักฐานทางการศึกษาใดแสดงถึงการที่วิตามินเอช่วยในการรักษาโรคผมร่วงได้ ส่วนวิตามินซีมีส่วนช่วยในด้านสุขภาพและการเจริญของเส้นผมในสัตว์ทดลองแต่ยังไม่มีหลักฐานทางการศึกษาในคนที่แสดงว่าวิตามินซีช่วยทำให้มีผมขึ้นมากขึ้น

แพทย์หญิงมิ่งขวัญ  วิชัยดิษฐ  ผู้อำนวยการสถาบันโรคผิวหนัง กรมการแพทย์  ได้ให้ข้อมูลที่น่าสนใจเกี่ยวกับประเด็นนี้ สรุปความได้ว่า 

1. การมีวิตามินดีต่ำเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ผมร่วงมากขึ้น  เช่น โรคผมผลัด, ผมร่วงเป็นหย่อม และโรคผมบางจากกรรมพันธุ์ในเพศหญิง  ผู้ป่วยที่มีภาวะผมร่วงและมีระดับวิตามินดีในเลือดต่ำควรรับประทานวิตามินดีเสริม  

2. ผู้ที่รับประทานวิตามินอีมีผมขึ้นมากกว่าผู้ที่ไม่รับประทานวิตามินอีแต่ไม่มีความแตกต่างกันในเรื่องน้ำหนักของเส้นผม อย่างไรก็ดี  ควรรอผลการศึกษาที่เก็บรวมรวมข้อมูลมากกว่านี้   

3. ไบโอติน (Biotin) ไม่มีผลกับวงจรชีวิตของผมหรือการสร้างต่อมผม ยังไม่พบรายงานการศึกษาที่แสดงถึงว่าไบโอตินช่วยทำให้ผมขึ้นยกเว้นในผู้ป่วยที่มีภาวะขาดไบโอติน เช่น หญิงตั้งครรภ์หรือมีภาวะการดูดซึมอาหารผิดปกติ  

4. สังกะสี (Zinc) ช่วยให้เส้นผมหนามากขึ้นแต่จากการประเมินโดยผู้ป่วยพบว่าไม่มีความแตกต่างทางคลินิก หลักฐานทางการศึกษายังไม่ได้มีจำนวนมากพอที่จะสามารถให้คำแนะนำผู้ป่วยให้รับประทานสังกะสีในทุกรายที่มีผมบางจากกรรมพันธุ์  

5. ภาวะการขาดธาตุเหล็กเป็นสาเหตุของอาการผมร่วงที่พบได้บ่อยที่สุดในผู้หญิง โดยเฉพาะในผู้ที่รับประทานอาหารมังสวิรัติหรือในหญิงที่มีประจำเดือนมาก การรับประทานเหล็กเสริมจึงอาจมีประโยชน์ในคนที่อาจมีเหล็กต่ำดังสาเหตุข้างต้น

สรุปได้ว่า วิตามินเอและวิตามินซียังไม่มีหลักฐานที่สนับสนุนในการรับประทานเสริมเพื่อช่วยเรื่องผมร่วงในปัจจุบัน (วิตามินซีมีส่วนช่วยในด้านสุขภาพและการเจริญของเส้นผมในสัตว์ทดลองแต่ยังไม่มีหลักฐานทางการศึกษาในคน)  พบว่าไบโอติน, วิตามินดีและเหล็กมีหลักฐานสนับสนุนว่ามีประโยชน์ในคนที่ขาดวิตามินเหล่านี้  ส่วนวิตามินอีและสังกะสีมีเพียงหลักฐานทางการศึกษาที่ผ่านมาแสดงให้เห็นว่าอาจจะมีส่วนช่วยเรื่องผมร่วงแต่ยังไม่มากพอที่จะสรุปผลได้จำเป็นที่ต้องมีการศึกษามากกว่านี้

แม้อาจช่วยรักษาโรคผมบางไม่ได้ แต่วิตามินแร่ธาตุต่าง ๆ ก็เป็นสิ่งจำเป็นและมีประโยชน์ต่อร่างกาย ควรรับประทานอาหารให้ครบหมวดหมู่และหลากหลายเพื่อให้ได้ปริมาณวิตามินเพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย