กลายเป็นไอเท็มจำเป็นที่คนยุคปัจจุบันต้องพกติดกระเป๋าไปแล้ว สำหรับ “แอลกอฮอล์เจล” หนึ่งในตัวช่วยป้องกันการติดเชื้อไวรัสโคโรนา (โควิด 19) และเพราะในท้องตลาดมีแอลกอฮอล์เจลมากมายหลายยี่ห้อ คำถามคือ จะเลือกซื้อและใช้แอลกอฮอล์เจลอย่างไรไห้ได้ประสิทธิภาพสูงสุดและดีต่อสุขภาพ?
แอลกอฮอล์สำหรับฆ่าเชื้อโรคโดยทั่วไปมี 2 ชนิด คือ เอทิลแอลกอฮอล์ หรือ เอทานอล (Ethyl alcohol) และไอโซโพรพิลแอลกอฮอล์ (Isopropyl alcohol) มีประสิทธิภาพทำลายเชื้อโรคได้ดีเมื่อมีความเข้มข้น 60-90 % โดยปริมาตรในน้ำ (%v/v) ความเข้มข้นที่ต่ำกว่านี้จะมีประสิทธิภาพในการฆ่าเชื้อน้อย สำหรับความเข้มข้นที่มากกว่านี้ เช่น 95% แอลกอฮอล์ จะมีปริมาตรน้ำไม่เพียงพอที่จะช่วยให้แอลกอฮอล์ดูดซึมผ่านเข้าเยื่อหุ้มเซลล์เข้าไปทำลายไวรัส อีกทั้งการมีความเข้มข้นแอลกอฮอล์ที่มากเกินไปจะทำให้แอลกอฮอล์เจลระเหยเร็ว และยังทำให้ผิวแห้งและระคายเคือง
ส่วน เมทิลแอลกอฮอล์, เมทานอล (Methyl alcohol) หรือ แอลกอฮอล์ขาว นั้น เป็นแอลกอฮอล์มีพิษ ใช้ในอุตสาหกรรม ทำเชื้อเพลิง ทินเนอร์ ผสมสี ห้ามใช้กับร่างกาย สามารถดูดซึมได้ทางผิวหนังและลมหายใจ ทำให้หลอดลม ลำคอ เยื่อบุตาอักเสบ ปวดท้อง เวียนหัว คลื่นไส้ อาเจียน กล้ามเนื้อกระตุก หายใจลำบาก การมองเห็นผิดปกติและอาจทำให้ตาบอดได้
แอลกอฮอล์สำหรับล้างมือโดยไม่ใช้น้ำทั้งรูปแบบเจลและสเปรย์จัดเป็นเครื่องสำอาง โดย อย.กำหนดให้ผลิต นำเข้าและจำหน่ายแอลกอฮอล์ที่มีความเข้มข้น ตั้งแต่ 70% โดยปริมาตรขึ้นไป ทั้งนี้ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา(อย.) ไม่อนุญาตให้ใช้เมทิลแอลกอฮอล์เป็นส่วนผสมในการผลิตเครื่องสำอางโดยเด็ดขาด
ทริคเลือกซื้อและใช้แอลกอฮอล์เจลให้ถูกวิธี ดีต่อสุขภาพ
- ควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่มีแอลกอฮอล์ 70 % (v/v) ขึ้นไป บรรจุภัณฑ์ปิดสนิท มีฉลากระบุชื่อ ส่วนผสม วิธีใช้ ผู้ผลิต วันเดือนปีที่ผลิต เลขจดแจ้ง ที่แสดงการขึ้นทะเบียนกับ อย. ตรวจสอบได้ว่าไม่หมดอายุ ไม่ถูกยกเลิก และบอกสถานที่ผลิตตรงกันกับที่พิมพ์บนฉลากบรรจุภัณฑ์ (ตรวจสอบได้ที่ http://pca.fda.moph.go.th/service.php )
- เจลล้างมือแอลกอฮอล์ที่ดีควรจะผลิตจากแอลกอฮอล์เกรดทำยา, เครื่องสำอางหรืออาหาร มีลักษณะเนื้อเจลใส ไม่เป็นตะกอน ไม่จับตัวเป็นก้อนหรือแยกชั้น
- วิธีใช้แอลกอฮอล์เจลให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการฆ่าเชื้อ ทำได้โดยการทาแอลกอฮอล์เจลให้ทั่วฝ่ามือ ลูบไล้ให้ทั่ว เป็นเวลาอย่างน้อย 20-60 วินาทีและปล่อยให้แห้งเอง
- ก่อนใช้แอลกอฮอล์เจลควรทดสอบการแพ้ โดยทาใต้ท้องแขนทิ้งไว้ 24 ชั่วโมง สังเกตความผิดปกติ ผื่นแดง ปวดแสบบวม หากมีอาการแพ้ คัน ให้หยุดใช้ อาการแพ้แอลกอฮอล์เจลนั้นมักจะเกิดเป็นอาการเฉพาะที่และไม่รุนแรง เช่น ผิวแห้ง แตก มีขุย มีผื่นแดงคัน โดยอาจจะเกิดจากผลของแอลกอฮอล์โดยตรงหรืออาจจะแพ้ส่วนผสมอื่น ๆ เช่น แพ้น้ำหอม
- การใช้แอลกอฮอล์ล้างมือเป็นประจำอาจทำให้เกิดผิวแห้ง แนะนำให้ใช้โลชั่นหรือครีมบำรุงผิว เพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นแก่ผิวหลังใช้แอลกอฮอล์ได้
นอกจากนี้ แอลกอฮอล์ระเหยง่ายและติดไฟ ควรเก็บในที่แห้งและอุณหภูมิห้อง ไม่โดนแสงแดดหรือวางในที่ร้อนจัด รวมถึงไม่ควรเก็บไว้ในรถ