โรคหัวใจและหลอดเลือด เป็นกลุ่มของโรคที่แสดงความผิดปกติในส่วนหลอดเลือดหัวใจและส่งผลต่อการไหลเวียนปริมาณเลือดไปเลี้ยงยังกล้ามเนื้อหัวใจและเซลล์สมอง หนึ่งในนั้น คือ โรคลิ้นหัวใจ ซึ่งเป็นหนึ่งในสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดโรคหัวใจ อย่างไรก็ตาม โรคลิ้นหัวใจ สามารถรักษาได้ด้วยการผ่าตัด

ลิ้นหัวใจ (heart valve) มีหน้าที่ควบคุมการไหลเวียนของเลือดภายในหัวใจ ลิ้นหัวใจที่ผิดปกติจะไม่สามารถควบคุมกระแสเลือดให้ไหลไปทางเดียว ไปข้างหน้าได้อย่างสะดวก เช่น ลิ้นหัวใจเปิดได้ไม่เต็มที่ซึ่งก็จะทำให้เกิดลิ้นหัวใจตีบ หรือถ้าลิ้นหัวใจปิดไม่สนิททำให้มีเลือดรั่วไหลย้อนกลับก็จะทำให้เกิดลิ้นหัวใจรั่ว โดยโรคลิ้นหัวใจ แบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ โรคลิ้นหัวใจรั่ว และโรคลิ้นหัวใจตีบ

ด้วยเทคโนโลยีในปัจจุบันที่มีการพัฒนาไปอย่างต่อเนื่อง การรักษาโรคลิ้นหัวใจไมทรัลแบบแผลเล็ก (Minimally Invasive Mitral Valvular Surgery) เป็นหนึ่งวิธีการผ่าตัดที่ช่วยให้ผู้ป่วยไม่ต้องตัดกระดูกกลางหน้าอก ทำให้ขนาดของแผลเล็ก จากแผลผ่าตัดแบบเปิดปกติมาก แต่ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการวินิจฉัยของแพทย์เฉพาะทางโรคหัวใจ ซึ่งหากผู้ป่วยมีโรคร่วมอื่นๆ ที่ต้องผ่าตัดหลายโรค ก็อาจจะไม่สามารถผ่าตัดด้วยวิธีนี้ได้ ซึ่งศัลยแพทย์จะพิจารณาวิธีการผ่าตัดรักษาที่เหมาะสมต่อไป เพื่อให้ผู้ป่วยกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างมีคุณภาพ 

การผ่าตัดรักษาโรคลิ้นหัวใจไมทรัลแบบแผลเล็ก (Minimally Invasive Mitral Valvular Surgery) เป็นการผ่าตัดรักษาโรคลิ้นหัวใจเป็นการผ่าตัดด้วยการส่องกล้อง ซึ่งสามารถใช้ได้ทั้งกับการซ่อมลิ้นหัวใจและเปลี่ยนลิ้นหัวใจ ซึ่งการผ่าตัดแบบแผลเล็กสามารถใช้ได้กับลิ้นหัวใจทั้ง 4 ลิ้น โดยแผลผ่าตัดจะมีขนาดเล็ก 4- 5 เซนติเมตร อยู่บริเวณใต้ราวนมข้างขวา และมีแผลขนาด 0.5 – 1 เซนติเมตร ที่เพื่อใช้กล้องส่องขยายช่วยในการผ่าตัด (Thoracoscopic) เพื่อช่วยให้เห็นภาพการผ่าตัดได้อย่างชัดเจนกว่าปกติ และเครื่องมือผ่าตัดขนาดเล็ก

สำหรับการเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดนั้น เตรียมเหมือนการผ่าตัดแบบปกติ โดยผู้ป่วยจะต้องได้รับการตรวจหัวใจด้วยคลื่นความถี่สูง (Echocardiography) เพื่อวางแผนการผ่าตัด และตรวจสวนหัวใจในผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงต่อการมีหลอดเลือดหัวใจตีบ รวมทั้งตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ดูหลอดเลือดแดงใหญ่ เพื่อดูหินปูนที่หลอดเลือดแดงใหญ่ หลังผ่าตัดในช่วงแรกผู้ป่วยจะได้รับการดูแลในหอผู้ป่วยวิกฤติ ( Intensive care unit) ประมาณ 1-2 วัน และย้ายไปหอผู้ป่วยทั่วไปอยู่โรงพยาบาล 3 – 5 วันหลังจากผ่าตัด การดูแลหลังผ่าตัดหัวใจแผลเล็ก เมื่อกลับไปอยู่บ้านผู้ป่วยควรปฏิบัติตัวตามคำสั่งแพทย์ ซึ่งแพทย์จะนัดติดตามอาการผลการรักษาประมาณ 2 สัปดาห์

ข้อดีของการผ่าตัดรักษาโรคลิ้นหัวใจไมทรัลแบบแผลเล็ก

1. ลดอาการเจ็บปวดจากการผ่าตัดได้มากเมื่อเทียบกับการผ่าตัดแบบเปิดปกติ เนื่องจากการผ่าตัดแบบแผลเล็กเป็นการผ่าตัดโดยไม่มีการตัดกระดูกกลางหน้าอก เป็นการผ่าตัดเข้าทางช่องซี่โครงช่องที่ 4

2. ช่วยลดอัตราการให้เลือดในช่วงที่ทำการผ่าตัดและหลังผ่าตัด

3. ช่วยลดระยะเวลาในการฟื้นตัวหลังผ่าตัด ผู้ป่วยสามารถกลับไปทำกิจกรรมต่างๆ ตามปกติได้เร็วขึ้น

4. ทำให้ผู้ป่วยที่มารับการรักษามีความพึงพอใจในแผลผ่าตัดมากกว่า เพราะไม่มีแผลผ่าตัดตรงกลางหน้าอกให้เห็น

5. การผ่าตัดแบบแผลเล็กให้ผลการรักษา ความปลอดภัยเหมือนกับการผ่าตัดแบบแผลปกติ

อย่างไรก็ตาม การป้องกันย่อมดีกว่าการรักษา ทางที่ดีควรดูแลตัวเองให้สุขภาพแข็งแรงอยู่เสมอ รวมถึงหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคลิ้นหัวใจ รวมทั้งโรคหัวใจและหลอดเลือดอื่นๆ