เมื่อผู้หญิงเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน อวัยวะและระบบต่าง ๆ ของร่างกาย จะเกิดการเปลี่ยนแปลง โดยอาการที่พบบ่อย ได้แก่ ผมแห้ง ผมร่วงง่าย เครียดง่าย หงุดหงิด ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย นอนไม่หลับ การเปลี่ยนแปลงของกระดูก เนื่องจากฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลงส่งผลให้มีความเสี่ยงต่อ “ภาวะกระดูกพรุน”
“ภาวะกระดูกพรุน”
มักเกิดกับผู้สูงอายุ โดยเฉพาะสตรีวัยหมดประจำเดือนจะสูญเสียมวลกระดูกอย่างรวดเร็วใน 5 ปีแรก เนื่องจากฮอร์โมนเอสโตรเจนลดต่ำลงอย่างมาก จึงทำให้การสร้างเนื้อกระดูกทดแทนเป็นไปได้น้อยมาก และกลับมีการสูญเสียเนื้อกระดูกเร็วขึ้น
ทำให้กระดูกหักได้ง่าย โดยเฉพาะบริเวณกระดูกสันหลัง สะโพก และข้อมือ ทำให้เกิดปัญหาการเดินและการเคลื่อนไหวร่างกาย จึงต้องระวังการแตกหักของกระดูกบริเวณสะโพก เพราะอาจทำให้ผู้ป่วยเกิดอาการปวดเรื้อรังและรุนแรงถึงขั้นพิการได้
อาการส่วนใหญ่ของภาวะกระดูกพรุน คือ ปวดหลัง ตำแหน่งที่ปวดไม่ชัดเจน อาจปวดร้าวไปข้างใดข้างหนึ่ง กระดูกหลังยุบตัว หลังค่อม ความสูงลดลง หากพบความผิดปกติดังกล่าวควรรีบไปพบแพทย์ ไม่ควรซื้อยามารับประทานเองเพราะอาจมีส่วนประกอบของสารสเตียรอยด์ทำให้เกิดภาวะกระดูกพรุนมากขึ้น
วิธีการดูแลภาวะกระดูกพรุนโดยไม่ต้องใช้ยา ได้แก่…
- รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ในปริมาณที่เหมาะสม เน้นอาหารที่มีแคลเซียมสูง ได้แก่ ผลิตภัณฑ์จากนม กุ้งแห้ง ปลาตัวเล็กที่กินได้ทั้งกระดูก ถั่วต่าง ๆ เต้าหู้ งาดำ ผักใบเขียว เป็นต้น
- ลดอาหารที่มีรสหวานหรือเค็มจัด รวมทั้งอาหารที่มีไขมันมาก เช่น เนื้อสัตว์ กะทิ เนื่องจากไขมันจะขัดขวางการดูดซึมแคลเซียม รวมถึงงดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน และงดสูบบุหรี่
- ออกกำลังกายที่มีการลงน้ำหนัก เช่น เดินเร็ว วิ่งเหยาะ ๆ ในช่วงเช้า เพราะร่างกายจะได้รับแสงแดดอ่อนสังเคราะห์วิตามินดีทำให้มวลกระดูกแข็งแรงขึ้น
- ควรปรับสภาพแวดล้อมภายในบ้านพักให้เหมาะสม มีแสงสว่างเพียงพอ จัดวางข้าวของให้เป็นระเบียบ ไม่ปล่อยให้เกะกะบนพื้นเพื่อป้องกันการลื่นล้มที่อาจส่งผลให้ผู้ที่มีภาวะกระดูกพรุนเกิดความพิการได้
นอกจากนี้ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรักษาโรคที่อาจมีผลให้สูญเสียมวลกระดูกได้เร็วขึ้น เช่น โรคไทรอยด์เป็นพิษ ไตวาย เป็นต้น เพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดภาวะกระดูกพรุน
