“แมว” ถือเป็นสัตว์เลี้ยงยอดฮิตของคนส่วนใหญ่ แม้จะทั้งดื้อทั้งซนชอบทำลายข้าวของ แต่ก็ขี้อ้อนชอบนัวเนียคลอเคลีย ไม่แปลกที่ถึงโดนข่วนอยู่บ่อยๆ บรรดาทาสแมวก็ยังเอ็นดูเจ้าเหมียวอยู่ดี ว่าแต่อย่ามัวเล่นเพลินจนไม่สนใจแผลที่ถูกข่วนนะคะ เพราะแผลนี้อาจนำไปสู่อาการตับม้ามโตและสมองอักเสบได้ค่ะ

โรคแมวข่วน (Cat Scratch Disease)

มีสาเหตุจากเชื้อแบคทีเรีย Bartonella henselae โดยมีแมวเป็นสัตว์รังโรค และมี “หมัดแมว” เป็นพาหะนำเชื้อก่อโรค คนมีโอกาสติดเชื้อผ่านรอยแผลถลอกที่เกิดจากการกัดหรือข่วนของแมว ซึ่งแมวที่ติดเชื้อมักไม่แสดงอาการป่วยแต่จะเป็นตัวแพร่โรคสู่คนได้ แมวทั้งที่เป็นสัตว์เลี้ยงหรือสัตว์ป่าสามารถติดเชื้อดังกล่าวได้ตามธรรมชาติ คาดว่าประมาณร้อยละ 40 ของแมวเคยติดเชื้อแบคทีเรียชนิดนี้มาแล้วในช่วงใดช่วงหนึ่งของชีวิต

โดยคนทั่วไปมักจะมีอาการไม่รุนแรง แต่จะมีอาการรุนแรงในคนที่มีระดับภูมิคุ้มกันต่ำ ส่วนใหญ่มักพบว่าคนจะแสดงอาการหลังจากถูกแมวที่มีเชื้อกัด ข่วน หรือเลียประมาณ 3-10 วัน อาการทั่วไปที่พบ ได้แก่ ผื่นแดง ตุ่มพอง ต่อมน้ำเหลืองโตบริเวณใกล้รอยแผลกัดหรือข่วน ไข้สูง เจ็บคอ ปวดศีรษะ เบื่ออาหาร อาเจียน ในผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการปวดข้อ ปวดกล้ามเนื้อ อาการตับม้ามโต และอาการทางสมองอักเสบได้ หรือในรายที่ร่างกายอ่อนแออาจเกิดการติดเชื้อในกระแสเลือด มีไข้  เกิดการติดเชื้อที่ตา ระบบประสาท

ประเทศไทยมีรายงานการพบเชื้อนี้ครั้งแรกเมื่อปี 2551 โดยทีมนักวิจัยของสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข ได้ทำวิจัยเรื่อง การเฝ้าระวังเชิงรุกต่อเชื้อนี้ในสัตว์ฟันแทะในประเทศไทยโดยวิธี multispacer sequence typing (MST) และผลงานวิจัยนี้ได้รับรางวัลผลงานวิชาการยอดเยี่ยมของกระทรวงสาธารณสุข ประจำปี 2559

การตรวจวินิจฉัยสามารถตรวจได้ทั้งการเพาะแยกเชื้อการตรวจหาระดับภูมิคุ้มกันหรือการตรวจหาสารพันธุกรรมของเชื้อก่อโรคจากตัวอย่างเลือดน้ำเหลืองผู้ป่วยหรือชิ้นเนื้อเยื่อบริเวณรอยแผล การตรวจวินิจฉัยนี้ใช้ระยะเวลาในการเพาะแยกเชื้อ 7 – 45 วัน และตรวจหาสารพันธุกรรมของเชื้อ Bartonella spp. โดยวิธีอณูวิทยา รวมทั้งการตรวจหาลำดับเบสของสารพันธุกรรมเชื้อได้ด้วย

ฉะนั้น ควรหลีกเลี่ยงการเล่นกับแมวอย่างรุนแรงเพราะอาจจะทำให้ถูกแมวข่วนหรือกัดได้ หากถูกกัดหรือข่วนควรล้างแผลและฟอกสบู่ให้สะอาดทันที ที่สำคัญระวังอย่าให้แมวเลียแผลนะคะ