เพราะทารกน้อยไม่สามารถถ่ายทอดความต้องการหรือความรู้สึกของเขาออกมาเป็นคำพูดได้ ฉะนั้น จึงเป็นหน้าที่ของพ่อแม่ในการสังเกตความผิดปกติต่างๆ ของเบบี๋ เพื่อนำไปสู่การดูแลรักษาได้อย่างทันท่วงทีค่ะ ว่าแล้วเราไปเจาะลึกถึงหนึ่งในอาการผิดปกติที่มักเกิดในทารกอย่าง “ภาวะซีด” กันค่ะ
“ภาวะซีด” สามารถสังเกตได้จากริมฝีปาก ลิ้น ด้านในของขอบตาล่าง หรือว่าฝ่ามือของคนเราจะออกสีชมพูอ่อน ๆ แต่ถ้าดูซีดลงจนกระทั่งเป็นสีขาว ก็เป็นข้อบ่งบอกได้ว่า เด็กคนนั้นเริ่มอยู่ในภาวะซีดลง ในเบบี๋บางรายอาจสังเกตได้จากอาการที่เหนื่อยง่ายมากขึ้น โดยอาจดูดนมแล้วเหนื่อยเร็ว เป็นต้น
สาเหตุภาวะซีดที่ต้องรู้
1. การสร้างสีเฮโมโกลบิน และเม็ดเลือดแดงน้อยลง
โดยสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด คือ การขาดธาตุเหล็กจากการได้รับธาตุเหล็กทางอาหารไม่เพียงพอ นอกจากนี้ การขาดธาตุเหล็กอาจเกิดขึ้นได้จากการดูดซึมไม่ดี เช่น ลำไส้อักเสบ ท้องเดินเรื้อรัง นอกจากธาตุเหล็กแล้ว สารอื่น เช่น โปรตีน กรดโฟลิค วิตามินบี 12 ก็ถือเป็นสารสำคัญในการสร้างเลือด การขาดสารดังกล่าวจะทำให้เด็กซีดได้
ทั้งนี้ ในน้ำนมของแม่จะมีธาตุเหล็กอยู่ในระดับที่เหมาะสมเพียงพอจนกระทั่งทารกอายุ 6 เดือน หลังจากนั้นเบบี๋จะต้องการธาตุเหล็กเพิ่มเติมจากอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง ถ้าคุณแม่ยังให้ลูกกินนมแม่อย่างเดียว เด็กจะเริ่มมีอาการซีดลงเพราะขาดธาตุเหล็ก คุณแม่จึงควรเสริมอาหารที่มีโภชนาการครบทั้ง 5 หมู่ ให้กับลูก
2. มีการทำลายเม็ดเลือดแดงมากขึ้น
หรือมีการเสียเลือดออกไปจากร่างกาย โดยปกติร่างกายจะมีการทำลายเม็ดเลือดแดงเป็นประจำเมื่อเม็ดเลือดแดงครบอายุขัยของมัน คือประมาณ 120 วัน แต่ถ้าการทำลายเกิดขึ้นก่อน หรือมีการเสียเลือดก็จะเกิดการซีดได้ เช่น ได้รับอุบัติเหตุ การผ่าตัด โรคธาลัสซีเมีย หรือเฮโมโกลบินผิดปกติ นอกจากนี้ยังมีการเสียเลือดเรื้อรังจากการมีพยาธิปากขอในลำไส้
อาการของผู้มีภาวะซีดหรือโลหิตจาง จะแตกต่างกันขึ้นกับความรุนแรงและระยะเวลาของการเกิด
โดยผู้ป่วยที่มีภาวะโลหิตจางอย่างช้าๆ จะมีอาการน้อยกว่าคนที่มีภาวะโลหิตจางที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว อาการของผู้ป่วย เช่น หัวใจเต้นแรง ปลายมือเท้าเย็น เหนื่อยง่ายเวลาออกแรงหรือดูดนม นอกจากนี้ เด็กกลุ่มนี้มักมีพัฒนาการที่ช้ากว่าเด็กกลุ่มอื่น เนื่องจากอาการโลหิตจางส่งผลเสียต่อการเจริญเติบโตของสมอง
คุณพ่อคุณแม่ที่มีเบบี๋อยู่ในภาวะซีด ต้องรีบพาเด็กน้อยมาพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุ และนำไปสู่การรักษาที่เหมาะสมต่อไป ก่อนที่ภาวะดังกล่าวจะส่งผลร้ายต่อร่างกายเจ้าตัวเล็กค่ะ
