PCOS หรือชื่อเต็มๆ Polycystic Ovary Syndrome เป็นกลุ่มอาการถุงน้ำจำนวนมากในรังไข่ ภาวะที่มีผลต่อระดับฮอร์โมนของผู้หญิง โดยผู้หญิงที่มี PCOS จะผลิตฮอร์โมนเพศชายในปริมาณที่สูงกว่าปกติ ความไม่สมดุลของฮอร์โมนนี้ทำให้ประจำเดือนมาไม่ปกติและส่งผลให้มีบุตรยาก
PCOS ยังทำให้เกิดการเจริญเติบโตของเส้นผมบนใบหน้าและร่างกาย และอาจทำให้ศีรษะล้าน และสามารถนำไปสู่ปัญหาสุขภาพในระยะยาว เช่น โรคเบาหวานและโรคหัวใจ ด้วยเช่นเดียวกันค่ะ
PCOS คืออะไร
PCOS เป็นปัญหาเกี่ยวกับฮอร์โมนที่ส่งผลกระทบต่อผู้หญิงในช่วงอายุ 15 ถึง 44 ปี หลายคนมีอาการ PCOS แต่ไม่ทราบ จากการวิจัยพบว่ากว่า 70% เลยทีเดียว PCOS เป็น“ กลุ่มอาการ” หรือกลุ่มอาการที่มีผลต่อรังไข่และการตกไข่ คุณสมบัติหลัก 3 อย่าง ได้แก่:
- ซีสต์ในรังไข่
- ฮอร์โมนเพศชายระดับสูง
- ประจำเดือนเยอะผิดปกติหรือไม่มา
ใน PCOS ถุงน้ำที่เต็มไปด้วยของเหลวจำนวนมากจะเจริญเติบโตภายในรังไข่ คำว่า “polycystic” หมายถึง “ซีสต์มากมาย” ถุงเหล่านี้เป็นรูขุมขนจริง ๆ แต่ละคนมีไข่ที่ยังไม่พร้อมที่จะทำให้เกิดการตกไข่
การขาดการตกไข่ทำให้ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนฮอร์โมน FSH และ LH ลดลง ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนต่ำกว่าปกติในขณะที่ระดับแอนโดรเจนจะสูงกว่าปกติ ซึ่งเพิ่มรบกวนวงจรประจำเดือน ดังนั้น ผู้หญิงที่มี PCOS จะมีระยะเวลาการเป็นประจำเดือนน้อยกว่าปกติ
สาเหตุการเป็น PCOS
ยังไม่สามารถระบุสาเหตุของ PCOS ที่แน่ชัดได้ แต่เชื่อว่าฮอร์โมนเพศชายระดับสูงป้องกันรังไข่จากการผลิตฮอร์โมนและทำให้ไข่เป็นปกติ ยีนความต้านทานต่ออินซูลินและการอักเสบล้วนแต่เกี่ยวข้องกับการผลิตแอนโดรเจนมากเกินไป นอกจากนี้อาจมาจากปัยจัยต่างๆ เช่น ยีน ความต้านทานต่ออินซูลินและการอักเสบในร่างกายในระดับที่สูงขึ้น
อาการทั่วไปของ PCOS
- ประจำเดือนมาไม่ปกติ การไม่มีการตกไข่ ป้องกันไม่ให้เยื่อบุมดลูกไหลออกทุกเดือน ผู้หญิงบางคนที่มี PCOS มีประจำเดือนน้อยกว่า 8 ครั้งต่อปี
- ประจำเดือนมากกว่าปกติ เยื่อบุมดลูกสร้างขึ้นเป็นระยะเวลานาน ดังนั้น เวลาที่มีประจำเดือนอาจมีประจำเดือนมากกว่าปกติ
- ขนขึ้นเยอะ ผู้หญิงมากกว่า 70% ที่มีอาการนี้จะมีขนบนใบหน้าและร่างกายรวมถึงบริเวณหลังท้องและหน้าอก
- สิว ฮอร์โมนเพศชายสามารถทำให้ผิวมีความมันมากขึ้นกว่าปกติและก่อให้เกิดการอักเสบในบริเวณต่าง ๆ เช่น ใบหน้าหน้าอกและหลังส่วนบน
- น้ำหนักขึ้น, อ้วนขึ้น 80% ที่มีอาการ PCOS มีน้ำหนักเกินหรือเป็นโรคอ้วน
- ศีรษะล้านแบบชาย ขนบนหนังศีรษะบางลงและหลุดร่วงง่าย
- ผิวคล้ำ ผิวหนังมีรอยคล้ำอาจก่อตัวเป็นรอยย่นตามร่างกาย เช่น ที่คอ ขาหนีบและใต้หน้าอก
- ปวดหัว การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนอาจทำให้ปวดศีรษะในผู้หญิงบางคน
PCOS รักษาอย่างไร
พบแพทย์ถ้ามีอาการแบบนี้ค่ะ
- ไม่ได้ตั้งครรภ์ แต่ไม่มีประจำเดือน
- มีอาการ PCOS เช่น ขนดกตามหน้า
- พยายามตั้งครรภ์มานานกว่า 12 เดือน แต่ก็ไม่ประสบความสำเร็จ
- มีอาการของโรคเบาหวาน เช่น กระหายน้ำมากเกินไป หรือหิวมากกว่าปกติ มองเห็นภาพซ้อน
หากเพื่อนๆ มีอาการ PCOS ให้วางแผนไปพบแพทย์เป็นประจำ จะต้องทำการทดสอบเป็นประจำเพื่อตรวจสอบโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูงและภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ค่ะ
ที่มา: Polycystic Ovary Syndrome (PCOS) โดย Debra Sullivan, Healthline.com