ความผิดปกติแม้เพียงเล็กน้อยของเบบี๋ย่อมสร้างความกังวลใจให้พ่อแม่อย่างใหญ่หลวง หนึ่งในอาการของเบบี๋ที่พ่อแม่ส่วนใหญ่มักพบเจอ คือ ปัญหาเท้าแบนในเด็ก อันนำไปสู่การตั้งคำถามในใจพ่อแม่ว่าอาการดังกล่าวมีสาเหตุจากอะไร อันตรายหรือไม่? ร้ายแรงแค่ไหน? ว่าแล้วไปฟังคำตอบกันค่ะ
“เท้าแบนในเด็ก”
คือ เท้าที่ไม่มีอุ้งเท้า ไม่มีรอยเว้า จะมีลักษณะแบนติดพื้นไปตลอด ถ้าเท้าเปียกน้ำแล้วเอาย่ำบนพื้นคนที่เป็นเท้าแบนจะเห็นเป็นรอยเต็มทั้งฝ่าเท้า ในเด็กส่วนใหญ่จะมีลักษณะเท้าแบนแบบที่เรียกว่า เท้าแบนแบบยืดหยุ่น คือเวลายืนจะเห็นว่าเท้าแบนเรียบติดไปกับพื้น แต่พอเขย่งปลายเท้าก็จะเห็นรอยเว้ารอยโค้งของเท้าเหมือนเท้าปกติ ส่วนเท้าแบนแบบแข็งนั้นเป็นภาวะผิดปกติที่พบได้น้อยมาก
“เท้าแบนในเด็ก” เกิดจากในระหว่างที่ทารกอยู่ในครรภ์ ฝ่าเท้าอาจบิดไปบิดมาตามท่าทางของทารกที่บีบรัดโดยมดลูก ทำให้ฝ่าเท้าเกออกนอกลำตัว หรือบิดเข้าหาตัวมากเกินไป เมื่อคลอดออกมาลักษณะของเท้าจะกลับคืนสู่ปกติ ภายในช่วง 5 สัปดาห์หลังคลอดก่อนเด็กเดินได้ ฝ่าเท้าจะแบนราบไม่มีอุ้งเท้า เมื่อเด็กเริ่มหัดเดินกระทั่งเดินได้เก่งขึ้นเท้าทั้งสองข้างจะเข้ามาชิดกัน แนวน้ำหนักตัวจะตกลงไปตามแกนของกระดูกขาและลงไปทางด้านนอกของฝ่าเท้า ช่วงนี้จะเห็นว่าเด็กเริ่มมีอุ้งเท้าเกิดขึ้น เท้าแบนนั้นอาจเป็นพันธุกรรมถ้าอายุเกิน 3 ขวบแล้วฝ่าเท้ายังแบนอยู่ ถือว่าเป็นความผิดปกติและควรรีบไปรักษา
สาเหตุที่ทำให้เท้าแบน
- เป็นมาแต่กำเนิดคือโดยธรรมชาติของร่างกาย
- Flexible Flat Feet เอ็นหย่อน หรือเท้าแบนแบบยืดหยุ่น ซึ่งสาเหตุนี้พบได้เป็นปกติในเด็ก
- Rigid Flat Feet หรือเท้าแบนชนิดแข็ง ซึ่งอาจมีความผิดปกติจากส่วนอื่นร่วมด้วย เช่น อาการของสมองที่เรียกว่า Cerebral Palsy หรือมีความผิดปกติของไขสันหลัง หรือโครงสร้างของเท้า
ส่วนใหญ่เท้าแบนในเด็ก เป็นพัฒนาการของเด็ก ไม่ใช่โรคร้ายแรงหรือความผิดปกติที่น่าวิตกกังวลมากนัก คือ เด็กส่วนใหญ่ก็จะมีอาการเท้าแบนเป็นปกติอยู่แล้ว แต่พอโตขึ้นเด็กก็จะมีพัฒนาการไปตามวัย ร่างกายก็จะค่อย ๆ เปลี่ยนแปลงไปตามธรรมชาติ เท้าที่เคยแบนราบในตอนเด็กก็จะค่อยๆ ปรับเว้าโค้งรับกับเท้าไปเองตามพัฒนาการ แต่จะมากน้อยแค่ไหนก็ขึ้นอยู่กับแต่ละคน พ่อแม่จึงไม่ต้องกังวลกับเรื่องนี้มากนัก
กรณีเท้าแบนที่เกิดจาก Rigid Flat Feet จำเป็นต้องเข้ารับการรักษา (มักรักษาโดยการผ่าตัดแก้ไข) แต่ถ้าเป็นเท้าแบนแบบยืดหยุ่น คุณพ่อคุณแม่ไม่ต้องกังวลค่ะ เพราะเป็นธรรมชาติของเด็ก พอโตก็จะค่อยๆ ดีขึ้น
