ช่วงตั้งครรภ์และช่วงหลังคลอด เป็นช่วงเวลาที่ร่างกายจะได้รับอิทธิพลจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนและร่างกายอย่างมาก ฉะนั้น ย่อมส่งผลต่ออารมณ์ของแม่และลูกอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ และอาจนำไปสู่ภาวะเครียดหรืออาจถึงขั้นเป็นโรคซึมเศร้าได้ ว่าแล้วเรามาสังเกตอาการนี้เพื่อหาวิธีรับมือกันค่ะ
ข้อมูลจาก พญ.โชษิตา ภาวสุทธิไพศิฐ สรุปความได้ว่า
โดยทั่วไป ความรู้สึกซึมเศร้าหลังคลอด (Postnatal Depression) จะเกิดขึ้นในช่วง 6 สัปดาห์แรกหลังคลอด แต่อาจเกิดขึ้นได้ตลอดเวลาจนกว่าลูกของคุณจะถึงวัยเตาะแตะ และมีแนวโน้มที่จะประสบภาวะเช่นนี้มากขึ้น หากคุณหรือคนในครอบครัวของคุณมีประวัติซึมเศร้าหรือโรคทางอารมณ์มาก่อนความรู้สึกเช่นนี้จะมีผลกับบุคคลต่างๆ ในรูปแบบที่แตกต่างกัน
สัญญาณบ่งบอกโรคซึมเศร้าหลังคลอด
- ตื่นตระหนกหรือหวั่นกลัว โดยเฉพาะเรื่องลูก เรื่องอนาคต อาจมีพฤติกรรมหวงลูกมากหรือไม่ให้คนอื่นแตะต้องลูก
- รู้สึกกังวลอยู่ตลอดเวลาเรื่องสุขภาพและความปลอดภัยของตัวคุณเองและคนรอบข้าง
- ร้องไห้บ่อย โดยไม่มีสาเหตุชัดเจนหรือไม่มีเหตุการณ์กระตุ้น
- อยากนอนอยู่ตลอดเวลาแต่ไม่เคยรู้สึกว่าได้พักผ่อนอย่างเพียงพอ
- หลับยากหรือมีปัญหาการนอน เบื่ออาหารหรือมีปัญหาการกิน
- รู้สึกเหมือนกับว่าคุณต้องท่าเป็น ‘ไม่กลัว’ ต่อหน้าคนอื่นๆ
- ไม่สามารถพูดถึงการคลอดลูกได้หรือพูดเรื่องนี้ไม่หยุด เพราะรู้สึกว่าควบคุมไม่ได้
- รู้สึกว่าตนเองเป็นแม่ที่ไม่ดี
- รู้สึกหมดหวังตลอดเวลา
- แยกตัว ปฏิเสธการเข้าสังคมหรือการพูดคุยตามปกติ
- รู้สึกว่าตัวเองไม่สบาย เช่น เจ็บหน้าอก หายใจ ติดขัด ปวดศีรษะ วิงเวียน เจ็บป่วยเล็กๆ น้อยๆ แน่นท้อง
- คิดว่าคุณไม่ผูกพันกับลูก หรือไม่มีความรู้สึกใดๆ กับลูก
- ไม่รับรู้เรื่องเวลา และไม่สามารถบอกความแตกต่างระหว่างสองสามนาทีกับสองสามชั่วโมง
ทางแก้ไขที่ดีที่สุด คือ การปรับสภาพจิตใจและดูแลตนเอง รวมถึงลูกน้อย ส่วนคุณพ่อและสมาชิกคนอื่นๆ ในบ้าน ก็ควรเป็นกำลังใจให้กันและกัน หรือถ้ารู้สึกว่ารับมือไม่ไหวควรรีบไปพบแพทย์ค่ะ