ในช่วงฤดูฝนนอกจากจะต้องระวังโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ ด้วยการดูแลสุขอนามัยให้แข็งแรงเพื่อไม่ให้เสี่ยงต่อการป่วยแล้ว อีกสิ่งสำคัญที่ทุกคนในครอบครัวต้องช่วยกันคือ การจัดสภาพแวดล้อมทั้งในบ้านและบริเวณบ้านให้เป็นระเบียบ เพื่อช่วยป้องกันอันตรายของสัตว์มีพิษต่างๆ ที่มักอาศัยอยู่ในบริเวณที่รกและชื้นแฉะ
- แมลงก้นกระดก (ที่มีลำตัว เป็นปล้องๆ มีสีดำสลับสีแดงหรือสีแดงอมส้ม)
วิธีจัดการ : ห้ามตีหรือขยี้ด้วยมือเปล่า ให้ใช้ผ้าหรือกระดาษเขี่ยแมลงออกไป หากสัมผัสโดนตัวแมลง พิษของมันจะทำให้ปวดแสบปวดร้อน มีอาการคัน ผิวไหม้ ผื่นแดง และเป็นตุ่มน้ำ
วิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้น : จุ่มหรือแช่บริเวณที่โดนแมลงในน้ำเย็น 5-10 นาที สลับกับการเป่าให้แห้ง หากมีอาการอักเสบรุนแรงให้รีบพบแพทย์ทันที
- กิ้งกือ
วิธีจัดการ : ห้ามตีหรือขยี้ด้วยมือเปล่า ให้ใช้ผ้าหรือกระดาษเขี่ยแมลงออกไป เนื่องจากกิ้งกือ บางชนิดสามารถปล่อยสารพิษจากลำตัว หากสัมผัสจะทำให้ผิวหนังไหม้ ปวดแสบปวดร้อน
วิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้น : ให้ล้างผิวด้วยน้ำมากๆ และทายาฆ่าเชื้อโรค
- แมงมุมมีพิษ (ได้แก่ แมงมุมแม่ม่ายดำ และแมงมุมสันโดษสีน้ำตาล)
วิธีจัดการ : ห้ามตีหรือขยี้ด้วยมือเปล่า ให้ใช้ผ้าหรือกระดาษเขี่ยแมลงออกไป เพื่อป้องกันไม่ให้แมงมุมกัด
วิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้น : ให้รีบทำความสะอาดและประคบเย็นบริเวณที่ถูกกัด หากมีอาการปวดสามารถรับประทานยาแก้ปวดได้ ไม่ควรประคบร้อนบริเวณที่ถูกกัดโดยเด็ดขาด เพราะจะทำให้พิษแมงมุมกระจาย หากมีอาการรุนแรง เช่น คลื่นไส้อาเจียน มีไข้ ปวดศีรษะ ให้รีบไปโรงพยาบาล โดยนำแมงมุมไปด้วย
วิธีการป้องกันสัตว์มีพิษต่างๆ
- ทำความสะอาดสภาพแวดล้อมภายในบ้านและบริเวณนอกบ้านให้เป็นระเบียบอยู่เสมอ อาทิ กำจัดกองใบไม้ เล็มหญ้าให้สั้น ให้แดดส่องถึงพื้น และอุดรอยร้าว
- กำจัดแหล่งอาหารและแหล่งเพาะพันธุ์ต่างๆ อาทิ ปิดช่องทางเข้าออกของหนูและงู ตรวจสอบระบบท่อ
- หมั่นสังเกตภายในบ้านไม่ให้สัตว์มีพิษเข้ามาได้ เพื่อความปลอดภัยของคนในบ้าน รวมถึงดูแลสมาชิกในครอบครัวอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะเด็กเล็กและผู้สูงอายุ ไม่ให้สัมผัสกับสัตว์ที่มีพิษหรือพาหะนำโรค
นอกจากนี้ ควรทำความสะอาดและตรวจสอบเสื้อผ้ารวมถึงรองเท้าก่อนสวมใส่ ตรวจสอบที่นอนก่อนนอนเสมอ เนื่องจากในช่วงนี้เป็นช่วงฤดูฝนทำให้สัตว์มีพิษต่างๆ มักจะหลบซ่อนเข้ามาตามบ้านเรือน